In de voetsporen van art nouveau pionier Victor Horta
Ben je een liefhebber van art nouveau? Dan is deze wandeling in Brussel echt iets voor jou! Victor Horta (1861-1947) is één van de grootste en meest bekende architecten van de 'art nouveau'. Een kunststijl die rond 1880 ontstond en radicaal brak met de neo-stijlen van de negentiende eeuw.
De wandeling beperkt zich tot een aantal hoogtepunten van de art nouveau in de wijken Elsene en St.Gilles in het zuiden van Brussel. Ben je voor het eerst op art nouveau ontdekkingsreis in Brussel? Start dan in het Victor Horta museum voordat je aan de wandeling begint.
Hortamuseum
Het Victor Hortamuseum was zowel het woonhuis als het atelier van de kunstenaar. Gebouwd tussen 1898 en 1901 sluiten huis en atelier perfect aan bij de stadsstructuur en het stramien van de buurt. In deze jaren was Horta nog een jonge, relatief onbekende architect. Niet bepaald welgesteld, vandaar zijn keuze voor een wijk (St. Gilles) aan de rand van het centrum van Brussel.
Het atelier is van een kloosterlijke eenvoud, maar Horta wilde er een woning aan toevoegen die ‘niet ruïneus mocht zijn’, zoals hij in zijn memoires schrijft en daar is hij uitstekend in geslaagd.
Hotel Winssinger
In de omgeving van het Hortamuseum valt ook nog veel te genieten van het ‘fin-de-siècle Brussel’. Niet alles is gelukkig met de grond gelijk gemaakt. Aan de Munthofstraat 66, in St. Gilles, ligt Hotel Winssinger. Dit woonhuis is door Horta ontworpen voor ingenieur Winssinger.
‘…hij moest zijn laboratorium uitbreiden’ (…) ‘en maakte van de gelegenheid gebruik om een huis tegen zijn eigen huis te laten bouwen,’ zo schrijft Horta in zijn memoires. Tegenwoordig vestigt het hotel, dat in 1897 werd gebouwd, de ‘Paris Beiing Galerie’. Zo is het dus mogelijk om het hotel te bezoeken en tevens werk te bekijken van Aziatische fotografen.
Louizalaan
Enkele meters van het Hortamuseum, in de wijk Elsene, ligt de Louizalaan. Deze 2 kilometer lange verkeersader en wandelweg was een aaneenschakeling van oogverblindende woningen en stadspaleizen waarmee de burgerij en de aristocratie in Brussel elkaar de loef probeerden af te steken.
De Louizalaan werd vanaf de jaren 1860 aangelegd om het Louizaplein in Brussel te verbinden met het Terkamerenbos. Gelukkig zijn er nog enkele art nouveau panden gespaard gebleven, ondanks de sloopdrift van de tweede helft van de 20ste eeuw. Tussen twee gevels van hoge flatgebouwen ingeklemd ligt het Solvayhotel (Louizalaan 224).
Het Solvayhotel: Horta's meesterwerk
Het hotel, ontworpen als herenhuis, dient tegenwoordig als conferentiecentrum voor bruiloften, partijen en zakelijke evenementen. Een bezoek is mogelijk maar dient wel van te voren gereserveerd te worden. Een andere mogelijkheid is: gewoon naar binnen gaan en je uitgebreid laten informeren over het partycentrum.
Het Solvay behoort tot het UNESCO Werelderfgoed en wordt beschouwd als het meesterwerk van Horta. Dit uitzonderlijke huis werd gebouwd in opdracht van industrieel ingenieur Ernest Solvay in 1894.
‘Een perfecte creatie wordt pas mooi wanneer de bouwstoffen waarmee de verschillende organen zijn gemaakt doordrenkt zijn van leven en wanneer het leven er door duideijke signalen aanwezig is. Zowel bij de inerte materie, als bij de verschillende organen (muur, venster, pijler, kolom, daklijst, enz) van een architectonisch werk, is deze illusie van in het materiaal doorgedrongen leven het resultaat van een spel van licht en schaduw’, aldus Henry van de Velde over het Solvayhotel.
Hotel Hannon
Als je het Victor Hortamuseum als uitgangspunt van je ontdekkingstocht neemt kan je ook kiezen voor een combinatie van Hortamuseum en Hotel Hannon. Dit schitterende pand is gelegen aan de Verbindingslaan 1, vlakbij de gevangenis van St. Gilles en is nu – nog – een museum voor hedendaagse fotografie.
Hotel Hannon is weliswaar geen Horta-creatie, maar van zo’n indrukwekkende schoonheid dat het zonde zou zijn hier geen bezoek aan te wijden. Édouard Hannon (1853-1931) vroeg zijn jeugdvriend en architect Jules Brunfaut (1852-1942) begin 20ste eeuw een huis voor hem te bouwen in de stijl van de architecten Horta, Van Rysselberghe en Van de Velde.
Tussen 1903 en 1904 realiseerde Brunfaut het Hannonhotel, zijn eerste en – helaas – tevens laatste ontwerp in art nouveau stijl. Hotel Hannon wacht sinds 2014 op restauratie én op een nieuwe bestemming. De gemeente Sint-Gillis diende een aanvraag in bij Monumenten en Landschappen voor de renovatie.
Zo is het symbolistische fresco, ‘een ode aan de liefde’, er slecht aan toe. Door de vele bezoekers die zich door de trappenhal wentelden, liep het fresco van de Franse kunstenaar Paul-Albert Baudouin (1844-1931) grote schade op. En ondanks een eerdere restauratie in de jaren 1980, heeft ook het gebouw een opfrisbeurt nodig. De raamkozijnen moeten vernieuwd worden en de isolatie verbeterd.
Bezoekersinformatie
Hotel Solvay, Avenue Louise 224, Brussel
Hotel Hannon, Museum voor hedendaagse fotografie, Verbindingslaan 1, Brussel.
Openingstijden: zaterdag en zondag van 13.00 tot 18.00 uur en woensdag tot en met vrijdag van 12.00 – 18.00 uur.
Hortamuseum. Amerikaansestraat 25, Brussel
Toegangsprijs: Volwassenen – € 8.00 Openingstijden van het museum: van 14.00 tot 17.30 uur van dinsdag tot en met zondag. Het laatste bezoek vindt plaats om 17.15 uur. De voormiddagen zijn gereserveerd voor groepsbezoeken. 11 november is het museum gesloten.
Hotel Winssinger en Paris Beijng Galerie, Munthoffstraat 66, Brussel.
Openingstijden: dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 – 19.00 uur. Zondag en maandag gesloten.
TIP1: Het Fin de Siècle museum, onderdeel van de Musea voor Schone Kunsten (tussen het Albertinaplein en het Koningsplein) is onlangs geopend en geheel gewijd aan de beeldende kunst van het einde van de 19de eeuw tot en met de WOI.
TIP2: Logeren in art nouveau stijl? Dat kan in één van de drie Koninklijke St.Hubertus galerijen, de Koninginnengalerij in Brussel. Een unieke plek. De gastenkamers hebben een eigen thema. Informatie over de diverse mogelijkheden vind je hier.
blomme dorette | Hoe lang duurt die gegidste wandeling? groep ong 25 pers dank en vr ge
Arjon Hollanders | Beste, Ik kom samen met mijn vriendin om haar 70e verjaardag te vieren de 17e en 18e juni naar Brussel . Het lijkt mij leuk om samen een Art Deco wandeling te maken. Is er plaats op 17 juni in de namiddag ? of 18 juni in de namiddag? En wat zijn de kosten? Hartelijke Groeten Arjon Hollanders-Sombroek