Brussel onder vreemde heersers

Gedurende de Tachtigjarige Oorlog is Brussel compleet uitgemolken. Hierdoor heeft stad weinig meer in te brengen. Na de dood van Filips II (1598) kwamen de Zuidelijke Nederlanden onder het gezag van zijn streng katholieke dochter Isabella.

Isabella was gehuwd met de eveneens katholieke aartshertog Albrecht van Oostenrijk en zij steunden - logischerwijs - krachtig de contrareformatie (als reactie op de 'protestantse' reformatie).



Kinderloos
Toch was er hoop dat de Spaanse Nederlanden in de loop der tijd een zekere mate van zelfstandigheid zouden verwerven onder de eventuele afstammelingen van Iasabelle en Albrecht. Helaas bleef dit huwelijk kinderloos, werden de echte beslissingen in Madrid genomen en vervolgens meegedeeld aan de landvoogden en gouveneurs- generaal die in Brussel resideerden.

De Fransen
Na Isabelle en Albrecht komen er verschillende vorstenhuizen uit Europa de lakens uitdelen in de Zuidelijke Nederlanden. Tijdens het laatste kwart van de 17de eeuw had Brussel geregeld te lijden onder de Franse expansiedrift. Spanje, Oostenrijk, Holland en de keurvorsten van Saksen en Brandenburg hadden zich verenigd in de Augsburgese Liga om Frankrijk het hoofd te bieden. En toen stadhouder Willem III ook koning van Engeland was geworden (1688) barstte de strijd in alle hevigheid los.

Bombardement op Brussel
Slagveld? De Zuidelijke Nederlanden. Brussel wordt zwaar getroffen als Lodewijk XIV het bevel geeft de stad te bombarderen. Meer dan 3000 bommen en gloeiende bollen herschiepen de huizen, kerken, kloosters en openbare gebouwen in een laaiende vuurzee.



De Grote Markt werd in de as gelegd en het stadhuis van Brussel brandde volledig af. Alleen de buitenmuren en de toren stonden nog recht overeind. Bij de brand gingen ook talrijke kunstwerken verloren. Als de strijd tussen de Fransen en de Liga in kracht afneemt begint Brussel meteen met de wederopbouw. En wat velen dus aanzien voor een uniek staaltje middeleeuws bouwen - bijvoorbeeld de Grote Markt -  is voor het grootste deel het resultaat van 18de eeuwse herbouw.

Oostenrijk
In 1713 kwam Brussel weer onder een nieuw bewind te staan: door de Spaanse Successie-oorlogen (erf-opvolgingsoorlogen) vielen de Zuidelijke Nederlanden toe aan de Oostenrijkse Habsburgers. Brussel werd nu niet vanuit Madrid maar vanuit Wenen bestuurd.

Napoleon
En wanneer het einde van de 18de eeuw in zicht is vallen de Fransen de Zuidelijke Nederlanden weer binnen en veroveren het gebied waar de Oostenrijkers nog de scepter zwaaiden. Met de intocht van Napoleon in Brussel (1792) breekt er een nieuw hoofdstuk aan.

Brussel werd de hoofdstad van het departement Dijle en het Frans werd de bestuurstaal. Uiteindelijk wordt Napoleon bij Waterloo verslagen (1815) en de landkaart van Europa voor de zoveelste keer opnieuw getekend.



Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
Om een dam op te werpen tegen Frankrijk besloten de geallieerden aan de Franse noordgrens een sterke bufferstaat in te richten. En zo werden de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden opnieuw verenigd onder koning Willem I (die al over het Noorden regeerde).

Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was geen lang leven beschoren. De Belgen wilden nu wel eens onafhankelijk zijn en slaagden daar uiteindelijk ook in. Een sensationeel korte revolutie in Belgie, met als reactie daarop de beroemde maar tevergeefse 'tiendaagse veldtocht' vanuit Holland, leidde in 1830 tot de onafhankelijke staat Belgie met een eigen vorstenhuis.

Op 21 juli 1831 bestijgt Leopold I van Sachsen Coburg als eerste 'Koning der Belgen'de troon. En ondanks het feit dat het Nederlands altijd de voertaal geweest is in Brussel, schakelt de stad nu over naar het Frans. Wilde je wat bereiken in Brussel dan was het noodzakelijk snel Frans te leren en het Nederlands te vergeten, dat was tenslotte slechts 'een boerentaaltje'... 

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!