Over het ontstaan van Brussel

Over de oorsprong en het ontstaan van Brussel is weinig met zekerheid te zeggen. Vast staat dat de Brusselse regio tijdens het Neolithicum (2250-1900 voor Chr) al werd bewoond. Bij Anderlecht heeft men een romeinse villa gevonden uit de periode 100 na Chr en uit de periode 500 tot 700 zijn daar ook een aantal Frankische graven aangetroffen.

De vroegste bewoningsgeschiedenis van Brussel blijft echter in de nevelen van de tijd gehuld, totdat er aan het einde van de 10de eeuw een glimpje licht aan de horizon verschijnt. In 977 kreeg Karel, broer van de koning van West-Frankrijk, het hertogdom Neder-Lotharingen als benificium (een voordeel behorend bij zijn ambt) van de Duitse keizer Otto II. En aan de rand van het onherbergzame Noord-West Europa, daar waar een heerweg langs het onberekenbare water van de rivier de Zenne liep, bouwde Karel een voorpost van het Rijk der Oostelijke Franken (later het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie).



Nederzetting in het moeras
Op die plek ontstond Bruocsella, de nederzetting (sella) in het moeras (bruoc: broek, drasland dat 's winters overloopt). Karel bracht het gebeente van Sint Goedele, die in deze streek vereerd werd, naar het heiligdom Sint Gorik (drager van vreugde), dat in de buurt van de vestiging verrees.

Goedele en Gorik
Sint Goedele is tot op dit moment populair in Brussel (zo wordt de Sint Michielkathedraal aan het Sinter Goedeleplein door de Brusselaar Goedele-kerk genoemd). En het Sint Goriksplein is één van de favoriete uitgaansgelegenheden van Brussel, waarbij het cafeterras het straatbeeld domineert.

De graven van Leuven
De tijd schrijdt voort en de opvolgers van Karel, de graven van Leuven, geven rond 1050 de burcht op het Sint Gorikseiland op en bouwen een nieuwe vesting op de Coudenberg. In die tijd werd er ook een kapittelkerk gebouwd gewijd aan Sint Michiel en Sint Goedele. Tussen 1060 en 1100 werden de Sint Goedele, de burcht op het Gorikseiland en de aanlegsteiger bij de Zenne, omgeven door wallen. Deze 'eerste wal' versterkte het stedelijk karakter van Brussel en in 1229 kreeg Brussel stadsrechten.

Welvarend en machtig
De Zenne was een belangrijke levensader voor de stad. De rivier was tot aan de zee bevaarbaar en zo verwierf Brussel een goede handelspositie op de route Brugge-Keulen. En al was Brussel geen vorstelijke residentie meer, toch werd ze steeds welvarender en machtiger.



Lakenindustrie
De Brusselaars zelf getuigen van ondernemingszin. Zij vervaardigen allerlei goederen en bieden die te koop aan. Tijdens de lange wintermaanden verwerkten ze de wol van schapen tot ruwe stoffen. En uit deze bedrijvigheid groeide later de florerende lakenindustrie. In 1221 wordt voor het eerst melding gemaakt van een hertogelijke lakenhal in Brussel, waar de produkten van de plaatselijke wevers en volders werden verkocht.

Tweede omwalling
Met een aantrekkende economie groeide ook de stad en in de tweede helft van de 14de eeuw volgde de 'tweede omwalling' (1357-1379). Dat was ook nodig omdat de eerste omwalling niet in staat was geweest een Vlaamse inval (1356) tegen te houden.
In de loop van de 13de en 14 de eeuw ontsaat zo langzamerhand de Brusselse 'cuyp'. Een gebied dat ruwweg overeen komt met de helft an het huidige Brusselse Gewest of de 19 gemeenten.

Veel is van de tweede omwalling niet meer terug te vinden in Brussel. Alleen de Hallepoort staat nog fier overeind.   

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!