Panorama van de Chinese strip

Locatie: Stripmuseum, Brussel

In het Stripmuseum in Brussel loopt tot september een tentoonstelling over het Chinese beeldverhaal dat in het Chinees manhua wordt genoemd. De 350 tentoongestelde stripverhalen zijn onderverdeeld in 95 groepen en tonen een gevarieerd panorama gaande van vooroorlogse meesters over manhua in dienst van politiek en revolutie tot en met de hedendaagse strips. De exposite geeft aandacht aan zaken als ‘Geschiedenis van de Chinese spotprenten', ‘De culturele overdracht', ‘Revolutionaire beelden', ‘Chinese humor' en de ‘Moderne Manhua'.

De oudste Chinese tekeningen waren op steen vanaf de elfde eeuw voor onze tijdrekening en ook op aardewerk rond 4000 voor Christus. Het oudste Chinese geïllustreerde boek, gedrukt aan de hand van houtsneden, dateert uit het jaar 868, lang voor de uitvinding van de boekdrukkunst door Gutenberg.



Sun Yat-Sen die in 1911 de Republiek oprichtte gebruikte Hong Kong's manhua om propaganda tegen de Qing-dynastie te voeren. Deze manhua (Chinese strips) namen net als in België een grote vlucht in de eerste helft van twintigste eeuw. De lithografische drukmethode droeg bij tot het verspreiden van de kunst. Vanaf 1870 begonnen spotprenten hun intrede te doen in dagbladen en tijdschriften.

Tegen de jaren twintig begonnen kleine stripboekjes ter grote van een handpalm populair te worden: deze lianhuanhua (kettingbeelden) bevatten maar één beeld per pagina, maar waren zeer populair. Ze werden vaak gedrukt in miljoenen exemplaren. De kwaliteit was slecht, maar de illustraties zijn vaak echte meesterwerkjes. Het eerste succesvol manhua magazine Shanghai Sketch verscheen in 1928. Tussen 1934 en 1937 werden in Shanghai 17 manhua magazines gepubliceerd.

Meneer Wang, de eerste held die in verschillende Chinese strips terugkeerde, verscheen in 1929, hetzelfde jaar als Kuifje. Het beroemdste Chinese personage San Mao werd geboren in 1935, in hetzelfde jaar als de Blauwe Lotus, het avontuur van Kuifje in China. Auteur Zhang Leping tekende voor 1935 200 San Mao verhalen en herlanceerde San Mao na de oorlog in 1946. Een film over zijn leven werd een van de klassiekers bij de oprichting van de Volksrepubliek. Mao gebruikte de lianhuahua voor volksopvoeding, maar onder de Culturele Revolutie wordt Zhang Leping als ‘reactionair' bestempeld.



Tijdens de jaren tachtig profiteerde de kunst van een golf van liberalisering in China. Vele schilders die zich om den brode op manhua hadden toegelegd keren terug naar de schilderkunst. De lianhuahua verliezen hun rol als eerste bron van ontspanning ten voordele van de televisie. Ook worden ze vervangen door de Japanse manga's en manga-films.

Toen China aan de vooravond van de 21ste eeuw werd opengesteld voor de wereldmarkt, kwamen de Chinezen in contact met Europese, Amerikaanse en Japanse strips. Deze vormden een nieuwe inspiratiebron voor auteurs. Zij namen het principe over van platen die in hokjes zijn verdeeld met daarin de dialogen. Terwijl een insider publiek van volwassenen vooral interesse heeft voor westers geïnspireerde strips, lezen de jongere generaties bij voorkeur Aziatische manga's, omdat ze van jongs af aan zijn opgevoed met Japanse tekenfilms.

Panorama van de Chinese strip
Belgisch Stripcentrum, Brussel
13 februari - 9 september 2018